Burn-out: de psychiaters weten het niet

Wat is er aan de hand? De term burn-out blijkt niet wetenschappelijk te zijn omschreven. En is dus een containerbegrip of vuilnisbakken term. ‘Er is geen bestaande diagnose en die zou er wel moeten komen’, zo zei een van de psychiaters. ‘En wat helpt nu wel en niet?’, vroeg hij zich af. Want ook wat dat betreft is er amper wetenschappelijk fundament.

De vinger op de zere plek dus. Maar die plek doet al heel lang zeer. Op z’n minst al tweeëneenhalve decennia. En niet zo’n klein beetje ook.

Flashback
Ik kreeg dus een flashback. Naar iets meer dan een kwart eeuw geleden om iets preciezer te zijn. Ik raakte burn-out. Zwaar burn-out. Gecombineerd met paniekaanvallen. Huisarts, psycholoog en psychiater, zij konden mij niet helpen. En op een dag las ik in een tijdschrift dat de psychologie nog in de kinderschoenen stond…

Opeens begreep ik waarom de maandenlange therapie niks hielp. Er nul, nada vooruitgang was te bespeuren. Ondanks alle goede intenties van de medische professionals die ik bezocht. Ik was genoodzaakt het zelf maar uit te zoeken. Want die psychologische kinderschoenen hielpen mij duidelijk geen zier vooruit. Passende, stevige stappers, dat was wat ik nodig had.

Godzijdank vond ik deze uiteindelijk ook. Geheel onverwachts. En na drie jaar burn-out, begon ik eindelijk weer te leven. De basis voor de mijn huidige methode, die inmiddels al meer dan 15 jaar met succes wordt toegepast, is toen gelegd.

Menskracht ontbreekt
De psychiaters op tv waren het over veel dingen niet met elkaar eens. En één van hen liet zelfs weten dat de menskracht ontbreekt om burn-outers te helpen. ‘GGZ zit verstopt’, klonk het. En: ‘Wij kunnen de hoeveelheid mensen die aankloppen niet aan’.

Zij opperde dat men zelf verantwoordelijkheid moeten nemen. ‘Gezond eten, veel bewegen, goed slapen…’ Natuurlijk, dat helpt. Maar of de oplossing werkelijk zo simpel is? Als dat zo was, kwam burn-out niet in zulke groten getale voor.

Dat er goede burn-out coaches zijn waar je wél terecht kunt, vergat ze voor het gemak maar even. Maar wellicht vallen die onder de miljoenen-burn-out-industrie die de andere psychiater noemde. ‘Met goed bedoelde intenties’, dat wel. Maar ja, ‘er is geen wetenschappelijk onderbouwd inzicht in wat wel en niet helpt’, zo redeneerde hij.

Ervaringsdeskundigen
Veel burn-out coaches zijn ervaringsdeskundigen. Zij waren ooit zelf burn-out. En zijn hiervan hersteld. Zij weten precies wat hun cliënten doormaken. En uit eigen ondervinding wat helpt. Daarmee hebben zij een voorsprong op veel universitair opgeleide hulpverleners. Die bogen in de meeste gevallen enkel op boekenwijsheid en op bevindingen van wetenschappelijk onderzoek. Cynisch genoeg gloort er wat dat betreft wel hoop aan de horizon. Steeds meer studenten raken immers ook opgebrand.

Maar ja, die onderzoeken dus… Er werd in deze discussie regelmatig een uit de kast gehaald. Om een statement te staven. Maar dan kwam de volgende psychiater met een ander onderzoek op de proppen. Eentje die de zienswijze van z’n collega in twijfel trok. Of op z’n minst nuanceerde…

Hoog opgeleid
Ook van de door één van de psychiaters aangeduide risicogroepen werd ik niet blij: ouderen, jongeren, mensen van niet westerse afkomst, met een lager IQ, of psychiatrische aandoeningen. De meeste cliënten die mijn praktijk bezoeken zijn helemaal niet piepjong, of oud. En juist vaak hoog opgeleid, niet verslaafd, wel van westerse afkomst en hebben geen psychiatrische aandoeningen. Maar wellicht dat de buitenwereld ze na deze tv uitzending anders is gaan kwalificeren.

Er werden nog meer hokjes geduid: Er is een zogenoemde normaal verdeling als het gaat om de hoeveelheid stress die we aankunnen. Daar vallen de meeste mensen onder. Daarnaast is er een groepje dat extreem stressbestendig is. En ook een groepje stressgevoeligen, die dus risico lopen.

Over een grens
Natuurlijk is de één stressgevoeliger dan de andere. Maar een grens heeft iedereen. Ook extreme stress bestendigen gaan daar gemakkelijk overheen. Ik zie dat aan de lopende band in mijn praktijk. Het geldt ook voor de ‘normalen’. Zij vormen het gros dat mijn praktijk bezoekt. En juist dat zou je aan het denken mogen zetten.

Iemand aanwijzen als ‘stressgevoelig’ is trouwens een stempel waar niemand op zit te wachten. Burn-out wordt niet voor niets vaak verzwegen achteraf. Uit angst dus. Velen zijn bang om erop te worden afgerekend. Omdat je opeens als zwak te boek staat. Als risicofactor wordt beschouwd in het arbeidscircuit. We weten allemaal dat werkgevers niet staan te springen om een ex-burn-outer aan te nemen. Overigens geheel onterecht.

Suggestieve diersoort…
Oh en dan deze: ‘De mens is een suggestieve diersoort. Als ik jeuk heb en dat uitspreek, krijgt opeens iedereen jeuk’. Een uitspraak van één van de aanwezige psychiaters. Ze doelde op het effect van alle persaandacht rond burn-out. Ik vind dat een misplaatste vergelijking. Burn-out is geen modegril. En er kan niet genoeg over worden gepubliceerd.

Veel persaandacht biedt steun en inzicht. Oh, het heeft een naam wat ik ervaar. Ik ben niet de enige. Het bestaat, ik ben niet gek. Een waarschuwend effect heeft al die berichtgeving ook. Wie lijdt aan teveel stress zal eerder pas op de plaats maken. Aan de bel trekken voor hulp. Want opgebrand thuis komen te zitten, dat wil niemand.

Medicatie: niemand weet het
En dan heb ik het nog niet over de enorme hoeveelheid medicatie die wordt voorgeschreven. Iets wat in de uitzending ook even werd aan getipt. Het is inderdaad een signaal. Het illustreert dat de medische wereld tekort schiet. Niemand weet precies hoe het werkt. Waarom het bij de één wel en de ander geen zoden aan de dijk zet, ook niet. Toch wordt niet geaarzeld om medicatie veelvuldig in te zetten. En als we het dan toch over een miljoenenindustrie hebben; daar vallen die pillendraaiers inderdaad onder.

Ik sta erom bekend dat ik sterke vraagtekens heb bij het voorschrijven van medicatie bij burn-out. Het gaat hier immers niet om een psychiatrisch probleem, waar medicatie nog de enige uitweg is om het leven dragelijk te maken. Burn-out is een normale reactie, op een overdosis chronische stress. Net zoals ondraaglijke pijn bij een rotte kies heel gewoon is.

Dan kun je pijnstillers nemen, om de pijn niet meer te voelen. Maar het zet toch door, het rottingsproces. Afhankelijk van de ernst van de situatie, moet zo’n kies worden gevuld, of er gewoon uit. En als je daar meteen voor kiest, kun je de pijnstillers overslaan.

Er is niets mis met jouw lichaam als je burn-out bent. Met de signalen die het geeft. Het doet precies wat het zou moeten doen als stress zulke vormen aanneemt, dat je er niet meer tussentijds van kunt herstellen. Het alarm gaat af. Stop, pas op de plaats. Het wordt tijd om zaken te veranderen in je leven. Als dat alarm er niet was, zou je op de oude voet blijven doorgaan. Totdat je letterlijk doodziek wordt. Of ter plekke dood neervalt…

‘Het leven moet leuk zijn’, hoorde ik één van de psychiaters noemen. Ze was zichtbaar not amused. ‘Het is realistischer als je beseft dat het leven een 7 is’, vond ze. In mijn optiek moet het leven helemaal geen 7, of iets anders zijn. Maar mag iedereen lekker zelf weten waar hij of zij voor kiest. Een 8 of 9 mag dus ook. En wat is jouw 8 of 9 dan? En dus niet die van de maatschappij, je werkgever, je therapeut, de buurman, je vader, de reclame, je moeder, je partner…

Het belangrijkste punt
Een diagnose? Die doet er weinig toe. Geen burn-out is hetzelfde en geen mens is hetzelfde. Het gaat mij als NLProfiling therapeut maar om één ding. En dat is: JOUW WENS! Niet om wat je niet wilt, maar wat juist wél. En daar gaan we aan werken. Tijdens dat traject komen we vanzelf oorzaken en symptomen van jouw burn-out tegen. Door op een zeer specifieke manier bezig te zijn met je nieuwe toekomst start automatisch het genezingsproces.

Oorzaken komen vanzelf aan het licht en valkuilen worden helder. Op de juiste manier kost dit weinig interventie en zet het genezingsproces met een beetje begeleiding vanzelf door. Burn-out is als een gebroken been. Eerst het been zetten, vervolgens er mee leren lopen, oorzaken herkennen en valkuilen vermijden. Met een gezond been is dat eenvoudiger. En leer je hoe je hier voortaan zelf mee kunt dealen. Je komt zo krachtiger uit een burn-out als dat je ooit daarvoor was.

Wat ik had gewild toen ik drie jaar lang burn-out was, dat geef ik nu aan anderen. Wat ik ontdekte en mij hielp, breng ik over op hen. En de praktijk wijst uit dat het werkt.

Burn-out: een zegen
In eerdere blogs schreef ik: dat burn-out een zegen is, over de kracht van een burn-out en waarom je er ook dankbaar voor kunt zijn. Burn-out is als je het goed bekijkt, geen probleem, maar een uitnodiging tot een beter leven. Elke nieuwe geboorte gaat gepaard met pijn. Je zou het groeipijn kunnen noemen. Het is wat ik zelf heb ervaren en zie bij mijn cliënten.

Ondertussen ga ik, containerbegrip of niet, gewoon weer over tot de orde van de dag. Net zoals al die andere burn-out coaches die prima werk afleveren. En die niet lullen maar poetsen.

Dit artikel is overgenomen van Managers online en geschreven Door: Pieter Frijters op 24 september 2018.

Laat een reactie achter





Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.